پایش تحولات خاورمیانه

 تغییر مناسبات قدرت در عربستان سعودی و تأثیرات منطقه ای آن الف: چهارچوب مفهومی اکثر کشورهای عربی خاورمیانه دچار ضعف ساختاری در نهاد دولت و نهادینه شدن دولت هستند. نمود عینی و برجسته این ضعف ساختاری را می توان در ساختار قبیله ای و طایفی دولت ها در حوزه جنوبی خلیج فارس دید. به طور مثال ترکی الفیصل رییس سابق دستگاه امنیتی عربستان می‌گوید: قطر یک دولت نیست، بلکه خانواده ای است با 300 هزار نفر جمعیت.[1] همانطور که بری بوزان اشاره می کند[2]: رقابت بین اسلامیت و عربیت، موجب آن بوده که بنیان ناسیونالیسم عربی بیش از آن که همکاری و هماهنگی بوجود آورد، رقابت و کشمکش بین عربی را برانگیخته است. بر این اساس می توان گفت دوگانه های مذهب و ملّیت همواره در دولت های منطقه تعارضات درونی و بیرونی ایجاد می کند. از آن جا که کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس(به جز عمان) بر اساس تجزیه (از عثمانی و ایران) پدید آمدند و دخالت خارجی یکی از مؤلفه های مهم دولت سازی در این کشورها می‌باشد، لذا این کشورها در هویت یابی و هویت سازی با ابهامات فراوانی روبرو هستند. تحولات پس از 11 سپتامبر و انقلاب های عربی سال 2011 به بعد ، تغییرات و دگرگونی های زیادی در منطقه پدید آورده است. به طوری که می توان گفت تحولات درخاورمیانه به نحوی است که در هر اقدام یا مرحله ای، فرصت ها و تهدیدات به سرعت جابجا می شود. این امر در شرایطی است که بازیگران و نقش ها نیز در صحنه‌ی تحولات ثابت نیستند، بلکه همواره در حال جابجایی و تحول هستند. از این رو کنش گری، محیط کنش و قواعد کنش گری همواره در حال تغییر و جابجایی است. این سیالیّت موجب شناور شدن منطقه خاورمیانه در دریایی از تحولات شده است و اکثر کشورهای منطقه از جمله: عربستان، ترکیه، م پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

 تغییر مناسبات قدرت در عربستان سعودی و تأثیرات منطقه ای آن

الف: چهارچوب مفهومی

1. اکثر کشورهای عربی خاورمیانه دچار ضعف ساختاری در نهاد دولت و نهادینه شدن دولت هستند. نمود عینی و برجسته این ضعف ساختاری را می توان در ساختار قبیله ای و طایفی دولت ها در حوزه جنوبی خلیج فارس دید. به طور مثال ترکی الفیصل رییس سابق دستگاه امنیتی عربستان می‌گوید:

پایش تحولات خاورمیانه...

    چرخه رابطه ای میان پژوهش و سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران معیوب است پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

1. سوریه قبل از تحولات و انقلاب های عربی سال 2011، مهد ناسیونالیسم و پان عربیسم بود و حزب بعث با اشاعه تفکر ناسیونالیسم عربی ( همراه با آموزه های کمونیسم) توانست سیاست و حکومت را در این کشور و عراق رهبری و نمایندگی کند. اما فروپاشی شوروی، سقوط حکومت بعثی عراق و نهایتاً خیزش های عربی سال 2011 به بعد، ضربات مهلکی بر پیکره ناسیونالیسم عربی و حکومت بعثی سوریه واردآورد. در حال حاضر نیز گمان می رود این نوع سیاست‌ورزی و حکومت داری در کشور سوریهکه به سرکوب، استبداد، فساد گسترده و نهادینه و... متهم است، محکوم به شکست است و درحالت احتضار به سر می برد. لذا به نظر می رسد اندیشه بعثی و ناسیونالیسم عربی جایگاه مهمی در آینده سیاست و حکومت سوریه نخواهد داشت.2. حکومت سوریه به دلیل قرار گرفتن در جبهه پایداری و بعداً جبهه مقاومت اسلامی، توانست پشتوانه مردمی و دولتی خوبی در عرصه‌ی جهان اسلام پیدا کند و این پشتوانه سرمایه بزرگی بود که در شرایط بحرانی به کمک این کشور و حاکمیت آن وارد میدان شد و هزینه های زیادی را متحمل شد. این امر نشان داد مقاومت اسلامی به دلیل برخورداری از ایدئولوژی پویا و مشروعیت مردمی، همواره راهبرد مناسبی برای سیاست ورزی و حکومت داری در کشورهای اسلامی می‌باشد.3. این‌که آینده سیاست و حکومت در سوریه به سمت استقرار حکومتی متعامل با جریان های اسلامی و اسلامگرا پیش می رود، یا نظام استبدا پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

مقدمه فرهنگ مطمئناً برای موجودات بشر مهم است اما استفاده از آن به عنوان یک ابزارتحلیلی می تواند مشکل ساز شود. فرهنگ مفهومی چند وجهی است که بیشتر از آن در شیوه هایی مبهم و شهودی استفاده می کنند. چالش اصلی در این میان تصمیم گیری درباره، این است که فرهنگ چیست و محدود کردن نفوذ آن چگونه خواهد بود. فرهنگ را هیچ گاه نمی توان به طور جامع و کامل تعریف کرد این امر تا حدودی به این علت است که فرهنگ بسیار پیچ پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

  تاکتیک های داعش در فردای بدون سرزمین سناریوهای داعش برای تداوم حیات؟ دوشنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۵ ۱۶:۵۰ ب.ظ http://www.scfr.ir/fa/ سایت شورای راهبردی روابط خارجی   شورای راهبردی آنلاین - رسانه ها: آزادسازی و بازپس‌گیری مناطق تحت تصرف داعش در عراق و سوریه به معنای نابودی و سرنگونی آن نخواهد بود؛ بلکه پایانی بر خلافت خودخوانده این سازمان است. چراکه با بازپس‌گیری مناطق تحت تصرف داعش و از بین بردن امکانات آن در عراق و سوریه، ایدئولوژی افراطی این سازمان حذف نمی‌شود؛ بلکه تفکرات خشن و افراطی جریان سلفی جهادی - تکفیری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا وجود داشته و نزد افراد هوادار و متمایل به آن باقی خواهد ما پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

مقدمه فرهنگ مطمئناً برای موجودات بشر مهم است اما استفاده از آن به عنوان یک ابزارتحلیلی می تواند مشکل ساز شود. فرهنگ مفهومی چند وجهی است که بیشتر از آن در شیوه هایی مبهم و شهودی استفاده می کنند. چالش اصلی در این میان تصمیم گیری درباره، این است که فرهنگ چیست و محدود کردن نفوذ آن چگونه خواهد بود. فرهنگ را هیچ گاه نمی توان به طور جامع و کامل تعریف کرد این امر تا حدودی به این علت است که فرهنگ بسیار پیچیده و پویا است. در عمل، دیدن از زوایای هزار توی فرهنگ نیازمند شناخت نهادها و مظاهر هویت فرهنگی است: تصاویر، مفاهیم، هنجارها، ارزشها و روشهایی که به نظر می رسد در تعیین حیات سیاسی یا بین المللی حایز اه پایش تحولات خاورمیانه...ادامه مطلب

متن زیر ترجمه جلسه ادای شهادت کنث پولاک، پژوهشگر ارشد مرکز سابان بروکینگز در حضور کمیته روابط خارجی سنا در تاریخ 5 اوت 2015 است.

 

 

پایش تحولات خاورمیانه...

چهارمین همایش بین المللی دوسالانه خلیج فارس

تاریخ، تمدن و فرهنگ

12 و 13 اردیبهشت‌ماه 1395

دانشکده ادبیات و علوم انسانی

دانشگاه تهران چهارمین همایش دوسالانه بین‌المللی خلیج‌فارس روزهای 12 و 13 اردیبهشت‌ماه 1395 در دانشگاه تهران برگزار خواهد گردید.

 

پایش تحولات خاورمیانه...

قسمت اول جزوه درسي اصول علم سياست

پایش تحولات خاورمیانه...